In augustus berichtten we over de dreigende verdwijning van de oude rode beuk in de Delaerestraat in Roeselare. Een boom die al generaties lang deel uitmaakt van een oude stadstuin, dreigde ten onder te gaan door een privaat bouwproject. Recent was er een uitspraak in dit dossier, en die zal velen niet onberoerd laten.
De bestendige deputatie van West-Vlaanderen heeft ons beroep niet aanvaard. Zowel de Provincie als Het Roeselaarse schepencollege volgen hier de adviezen niet van hun eigen ambtenaren: de POA, de groendienst en de erfgoedcel van Roeselare.
Dit is een klap voor de vele buurtbewoners en natuurbewuste inwoners die hoopten dat de historische en ecologische waarde van de boom een positieve doorslag zou geven in dit dossier. Helaas, de oude stadsbeuk moet wijken voor wat men omschrijft als “ruimtelijk rendement” – een term die het winstpotentieel van een nieuwe ontwikkeling benadrukt. Een bewezen ecologisch of gezondheidsrendement van oude bomen in stedelijk gebied wordt hier straal genegeerd.
‘Onze belangrijkste wegen zijn onze luchtwegen’, betoogde onze burgemeester vaak. Maar wat betekent dit precies?
In essentie wordt de boom geofferd om plaats te maken voor een project dat volgens de ontwikkelaar (en het stadsbestuur) waardevoller is voor de stad. Het lijkt erop dat economische belangen zwaarder wegen dan de historische en socio-ecologische waarden.
Dit is het verhaal van tegengestelde belangen tussen enerzijds politieke overheden die hun ambtenaren – dit zijn de mensen die kennis hebben over de ecosysteemvoordelen van een volwassen boom – niet volgen en burgers anderzijds die het opnemen voor de grote rode beuk, precies omdat ze zo’n grote waarde hechten aan de weldaden van stadsnatuur voor de omgeving.
Onze overheid toonde hier opnieuw dat ze onvoldoende beseft dat een groene omgeving, zelfs al gaat het hier om een ‘rode‘ beuk, een grote positieve invloed heeft op het psychisch, mentaal en fysiek welbevinden van de buurtbewoners. Moesten de gezondheidsvoordelen op de juiste waarde worden geschat, zou de overheid inzien dat beschermen en blijvend investeren in stadsnatuur moreel goed is en op lange termijn economisch zinvol is. Het behoud van deze boomreus is een duurzame maatregel bij uitstek. Helaas, beleidsmensen denken te vaak in het voordeel van de individuele bouwheer dan wel in het voordeel van een groene buitenruimte voor een gemeenschap van buurtbewoners.
Onze vzw gaat hier niet mee akkoord en blijft dit gebrek aan socio-ecologische toekomstvisie betreuren. Het verdwijnen van een waardevolle boom zoals deze is meer dan alleen het verlies van groen in de stad. Bomen spelen een cruciale rol in onze leefomgeving: ze zuiveren de lucht, bieden schaduw en zorgen voor een verkoelend effect tijdens warme dagen. Bovendien draagt een monumentale boom als de rode beuk bij aan het karakter en de identiteit van een buurt. Zo moeten we oude bomen beschouwen als verbindingen tussen generaties mensen, wezens die een verhaal te vertellen hebben over vroeger, nu en later.
Hoewel vooruitgang en stadsontwikkeling noodzakelijk zijn, roept deze situatie vragen op over de afwegingen die worden gemaakt in het naam van “ruimtelijk rendement.” In een tijd waarin duurzaamheid en klimaatverandering prominente thema’s zijn, voelt het verwijderen van een ecologisch waardevolle boom als verkeerd en niet respectvol jegens de boom zelf én jegens de huidige en komende generaties. De ambitie kon groter, in het licht van de recente nieuwe Stedenbouwkundige Verordening. De beslissing voelt voor iedere natuur-en klimaatbewuste inwoner als onrechtvaardig, onwijs en onjuist.
Wat nu? Als vzw kunnen we nog in beroep gaan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Daarover beslissen we binnenkort. De vergunning voor de bouw is uitgereikt, maar de strijd voor meer groen in de stad is verre van voorbij. Burgers, verenigingen en beleidsmakers moeten met elkaar in gesprek blijven over het behoud van waardevolle natuur in de stedelijke ruimte.
Met Meer Bomen in Roeselare blijven we ons inzetten voor een stad waarin natuur en stedelijke ontwikkeling hand in hand gaan. De strijd voor deze boom mag dan verloren zijn, we blijven opkomen voor elke boom die zichzelf niet kan verdedigen. Laten we hopen dat binnen de nieuwe legislatuur meer ruimte gevrijwaard wordt voor bomen, binnen een klimaatrobuuste, biodiverse en gezonde stad.