Roeselare verliest binnenkort een van de weinige overgebleven oude bomen in het centrum

In augustus berichtten we over de dreigende verdwijning van de oude rode beuk in de Delaerestraat in Roeselare. Een boom die al generaties lang deel uitmaakt van een oude stadstuin, dreigde ten onder te gaan door een privaat bouwproject. Recent was er een uitspraak in dit dossier, en die zal velen niet onberoerd laten.

De bestendige deputatie van West-Vlaanderen heeft ons beroep niet aanvaard. Zowel de Provincie als Het Roeselaarse schepencollege volgen hier de adviezen niet van hun eigen ambtenaren: de POA, de groendienst en de erfgoedcel van Roeselare.

Dit is een klap voor de vele buurtbewoners en natuurbewuste inwoners die hoopten dat de historische en ecologische waarde van de boom een positieve doorslag zou geven in dit dossier. Helaas, de oude stadsbeuk moet wijken voor wat men omschrijft als “ruimtelijk rendement” – een term die het winstpotentieel van een nieuwe ontwikkeling benadrukt. Een bewezen ecologisch of gezondheidsrendement van oude bomen in stedelijk gebied wordt hier straal genegeerd.

‘Onze belangrijkste wegen zijn onze luchtwegen’, betoogde onze burgemeester vaak. Maar wat betekent dit precies?

In essentie wordt de boom geofferd om plaats te maken voor een project dat volgens de ontwikkelaar (en het stadsbestuur) waardevoller is voor de stad. Het lijkt erop dat economische belangen zwaarder wegen dan de historische en socio-ecologische waarden.

Dit is het verhaal van tegengestelde belangen tussen enerzijds politieke overheden die hun ambtenaren – dit zijn de mensen die kennis hebben over de ecosysteemvoordelen van een volwassen boom – niet volgen en burgers anderzijds die het opnemen voor de grote rode beuk, precies omdat ze zo’n grote waarde hechten aan de weldaden van stadsnatuur voor de omgeving.

Onze overheid toonde hier opnieuw dat ze onvoldoende beseft dat een groene omgeving, zelfs al gaat het hier om een ‘rode‘ beuk, een grote positieve invloed heeft op het psychisch, mentaal en fysiek welbevinden van de buurtbewoners. Moesten de gezondheidsvoordelen op de juiste waarde worden geschat, zou de overheid inzien dat beschermen en blijvend investeren in stadsnatuur moreel goed is en op lange termijn economisch zinvol is. Het behoud van deze boomreus is een duurzame maatregel bij uitstek. Helaas, beleidsmensen denken te vaak in het voordeel van de individuele bouwheer dan wel in het voordeel van een groene buitenruimte voor een gemeenschap van buurtbewoners.

Onze vzw gaat hier niet mee akkoord en blijft dit gebrek aan socio-ecologische toekomstvisie betreuren. Het verdwijnen van een waardevolle boom zoals deze is meer dan alleen het verlies van groen in de stad. Bomen spelen een cruciale rol in onze leefomgeving: ze zuiveren de lucht, bieden schaduw en zorgen voor een verkoelend effect tijdens warme dagen. Bovendien draagt een monumentale boom als de rode beuk bij aan het karakter en de identiteit van een buurt. Zo moeten we oude bomen beschouwen als verbindingen tussen generaties mensen, wezens die een verhaal te vertellen hebben over vroeger, nu en later.

Hoewel vooruitgang en stadsontwikkeling noodzakelijk zijn, roept deze situatie vragen op over de afwegingen die worden gemaakt in het naam van “ruimtelijk rendement.” In een tijd waarin duurzaamheid en klimaatverandering prominente thema’s zijn, voelt het verwijderen van een ecologisch waardevolle boom als verkeerd en niet respectvol jegens de boom zelf én jegens de huidige en komende generaties. De ambitie kon groter, in het licht van de recente nieuwe Stedenbouwkundige Verordening. De beslissing voelt voor iedere natuur-en klimaatbewuste inwoner als onrechtvaardig, onwijs en onjuist.

Wat nu? Als vzw kunnen we nog in beroep gaan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Daarover beslissen we binnenkort. De vergunning voor de bouw is uitgereikt, maar de strijd voor meer groen in de stad is verre van voorbij. Burgers, verenigingen en beleidsmakers moeten met elkaar in gesprek blijven over het behoud van waardevolle natuur in de stedelijke ruimte.

Met Meer Bomen in Roeselare blijven we ons inzetten voor een stad waarin natuur en stedelijke ontwikkeling hand in hand gaan. De strijd voor deze boom mag dan verloren zijn, we blijven opkomen voor elke boom die zichzelf niet kan verdedigen. Laten we hopen dat binnen de nieuwe legislatuur meer ruimte gevrijwaard wordt voor bomen, binnen een klimaatrobuuste, biodiverse en gezonde stad.

Bestaande bomen in een nieuwe verkaveling Hoogledesteenweg

Een bestaande stadstuin aan de Hoogledesteenweg met bomen wordt opgedeeld in vijf kleine percelen. In het compensatieplan blijft de oude waardevolle beuk behouden, en de te verwijderen bomen worden vervangen door nieuwe. MBIR benadrukt dat dit alleen geloofwaardig is als het expliciet in de verkavelingsvoorschriften staat.

Wij verzoeken onder andere het volgende in de voorschriften op te nemen:

  • Een boombeschermings- en beheersplan opgesteld door een erkende boomdeskundige (ETT) vóór aanvang
  • Geen tuinhuisjes onder de oude beuk
  • Een grotere afstand tussen de woningen op percelen 4 en 5 en de rode beuk
  • De bomen moeten door alle eigenaren getolereerd worden (overhangende takken, bladval, schaduw, zon, etc.)

Voor meer details verwijzen wij u naar ons bezwaarschrift onderaan.

De strijd om de oude stadsbeuk

Deze oude, waardevolle beuk in het centrum heeft blijkbaar al sinds 2017 de bouw van een nieuw appartementsgebouw in de buurt tegengehouden. Nu de investeerders eindelijk een akkoord hebben bereikt met de eigenaar over de boom, ligt MBIR dwars.

MBIR wil de oude stadsboom beschermen door te eisen dat de achtertuinzone onverhard blijft.

Het economische belang van deze kleine achtertuinzone (25 m²) lijkt zwaarder te wegen dan het leven van deze oude boom, die zorgt voor zuurstof, verkoeling en natuur in het hart van de stad.

MBIR heeft daarom voor de tweede keer beroep aangetekend bij de provincie!

MBIR Memorandum 2024

In het licht van de komende lokale verkiezingen worden de partijprogramma’s op dit moment geschreven. Met dit memorandum willen we de partijen herinneren aan onze bekommernissen en initiatieven wat betreft de bomen in Roeselare.

Ongetwijfeld erkent elke partij het belang van een gezond leefmilieu waarbij bomen een cruciale rol vervullen. Wij hopen dan ook dat ze onze standpunten, initiatieven en voorstellen naar waarde willen schatten en bijgevolg opnemen in hun partijprogramma.

Overtuig zelf de gemeenteraadsleden van het belang van bomen door ons memorandum mee te onderschrijven en hun een bericht te sturen. Gebruik dit formulier om hen hiervan te overtuigen.

Bazuinbomen

Op vraag van MBIR werd de aanvraag tot de rooi van deze 12 bomen ingetrokken door de ontwikkelaar (Hexagon), waarvoor dank.

MBIR wil deze bomen en de aanwezige biodiversiteit verder onderzoeken en hun nog een kans geven. Er komt een overleg met de stad en de ontwikkelaar over het lot van deze bomen en hun groeizone in de nieuwe KMO site.

We houden u op de hoogte!

Openbaar onderzoek omtrent vernieuwde verordening

vzw MBIR dient haar opmerkingen in aangaande de herziene verordening en vraagt om bomen te beschouwen en te behandelen als volwaardige ruimtelijke beeldbepalende elementen net zoals gebouwen.

Wij willen dat in deze verordening bomen uitdrukkelijk beschouwd worden als volwaardig stedenbouwkundige en beeldbepalende ruimtelijke elementen welke minstens even veel aandacht krijgen als de gebouwen.

Het concept van toekomstboom vinden we niet terug in de verordening, noch als verwijzing noch als concept.

Het begrip waardevolle boom moet beter omschreven en verduidelijkt worden. De aanwezige biodiversiteit en de klimaatbestendigheid van bomen dient ook aangehaald te worden. De waarde van een boom is een mogelijkheid om de willekeurige rooi van alle bomen binnen de 15m van een vergund gebouw te weerleggen.

Het is niet echt duidelijk wat een volwaardige compensatie betekent voor de rooi van een boom. Enkel het aantal oude bomen vervangen door even veel jonge boompjes is eigenlijk niet voldoende en betekent een achteruitgang in kruinomvang, hittebestendigheid of biodiversiteit. Dit zou dus beter moeten gecompenseerd worden door bvb meer toekomstwaarde, meer wortelruimte, meer bomen, meer engagement of meer gevelgroen.

Wat voorziet de verordening indien bomen verwaarloosd, beschadigd of onvergund gerooid worden? Is er hiervoor een werkend controleorgaan (handhaving) voorzien; zowel tijdens de werkzaamheden (boombeschermingsplan) als nadien? Zullen er boetes opgelegd worden en hoe worden die bepaald ?

Zelfs indien er geen boombeschermingsplan vereist wordt door de stad, kan het reglement opleggen om aanwezige bomen altijd te beschermen volgens het typebestek 250 van de wegenbouw.

Reeds lang vragen wij om de wortelzones in te tekenen op de plannen van fundering en riolering om mogelijke conflicten tijdig op te merken. Tot op heden wordt dat niet gedaan. Kan dit opgelegd worden?

Wordt er een bescherming voorzien van de tuinzones in het winkelkerngebied of geldt daar nu ook de 30 % regel? Dit is niet helemaal duidelijk. Deze bestaande tuinzones met oudere bomen zijn de longen van het centrum en zonder longen kan je niet winkelen. Funshoppen moet ook gezond shoppen zijn.

De stad moet de ontwikkelaars extra motiveren om de footprint kleiner te maken dan 70% door het werken in de hoogte en/of door de stapeling van functies. In het H-Hart project had men de appartementsblokken in de Rode Kruisstraat net zo goed boven het warenhuis kunnen plaatsen, om een groter park met meer bomen van 1° categorie te kunnen realiseren. Hoger bouwen dan voorzien kan enkel indien dit resulteert in bijkomend groen op het maaiveld, meer dan 30% dus, en dus ook meer bomen. Op veel plaatsen is de bouwhoogte beperkt tot 3 bouwlagen. Kan dit opgetrokken worden tot 4 of meer teneinde meer onverharde en open ruimte op het perceel te bekomen voor meer en grotere bomen.

Worden garages in de achtertuinzones nog toegelaten of verboden? Wij stelden eerder voor in onze visienota om daar enkel nog waterdoorlatende parkeerplaatsen met volwaardige bomen toe te laten, als een groene parking. In een achtertuinzone mogen enkel tuinbergingen voorzien worden. Garages, carports en gewone bergingen moeten deel uitmaken van het hoofdgebouw om zo minder losstaande constructies te creëren.

Is er een vermindering mogelijk van de retributies op onbebouwde percelen indien er een duurzaam, bio diverse groenaanleg met bomen uitgevoerd en onderhouden wordt?

Welke waarde krijgen de bestaande plannen zoals het groenplan en het klimaatplan in deze regelgeving?

MBIR plant 100.000ste boom op de grote markt van Roeselare!

Na een grondige analyse en hertelling van de officiële documenten is er een opmerkelijke ontdekking gedaan: er blijkt een kleine discrepantie te zijn in het aantal aangeplante bomen. In plaats van de vermelde 100.000 bomen, zijn er eigenlijk slechts 99.999 bomen aangeplant. Maar wees gerust, MBIR neemt het voortouw in samenwerking met het stadsbestuur om deze situatie recht te zetten.

We zijn verheugd aan te kondigen dat MBIR zich persoonlijk zal inzetten om de ontbrekende boom te planten, en we hebben zelfs al een symbolische locatie gekozen: het hart van Roeselare, de Grote Markt. Deze historische locatie zal binnenkort nog groener worden met de toevoeging van onze 100.000ste boom!

Tijdens onze nauwgezette analyse ontdekten we dat er een kleine fout was bij het tellen van de bomen die eerder werden uitgedeeld. Hoewel we oorspronkelijk dachten dat we 11.025 bomen hadden verspreid, bleek dit aantal eigenlijk 11.024 te zijn. Als toegewijde voorstanders van het milieu voelen we ons verplicht deze vergissing recht te zetten.

Daarom nodigen we alle gemeenteraadsleden en sympathisanten uit om zich bij ons aan te sluiten op paasmaandag om 16u voor de plechtige plantceremonie van onze 100.000ste boom op de Grote Markt. Samen kunnen we het verschil maken en onze stad nog groener en duurzamer maken.

We kijken uit naar uw aanwezigheid!


small tree tied to stick
Photo by Iulian Sandu on Pexels.com

De Zwarte Els – stadsdichter Steven Van Der Heyden

Stadsdichter Steven Van Der Heyden schreef onderstaande gedicht over de Zwart Els:

onder haar huid en in het diepste geheim
bundelen wortels zich tot vuistdikke knollen
die nakomelingen en stikstof bewaren
stugge wapens tegen steen en beton

ze aardt het best met ingesneden blad
dat de wind vangt die water aanvoert
met ingerold verlangen droomt ze van binding
ook al telt haar vlees een enkele jaarring

gastvrij waakt haar hart over zomen van pleinen
kades en parken , pompt zuurstof de nieuwe
stadszichten in, haar voeten koelen het asfalt
voor mos en dier wiegt ze de wereld anders

hittegolven gaan liggen in haar schaduw
onstuitbaar tast ze bosranden af,
haar taaie lichaam een wissel op later
groene sleutel voor ons eindig verdwijnen

grayscale photo of alder
Photo by Sonny Sixteen on Pexels.com

Grote bomen stadstuin bedreigd door nieuwbouwproject – Update

De stad heeft ons bezwaar betreffende de aanstelling van een boomexpert en het verbod op regenwaterputten in de wortelzone opgevolgd. De milieudienst heeft bepaald dat de mogelijke zonnepanelen van deze woningen moeten worden geplaatst op de verder gelegen carports.

Ons voorstel om de woningen te herschikken om meer afstand te creëren tot de bomen, is echter niet geaccepteerd. Er is een vergunning verleend om te bouwen binnen een afstand van minder dan 6 meter van de perceelsgrens. We vragen ons af of dit wel leefbaar zal zijn en blijven voor zowel de bomen als de toekomstige bewoners.

Een voorbeeld van toekomstige stedelijke ontwikkelingen

De betrokkenheid van de gemeenschap bij stedelijke ontwikkelingsprojecten, zoals de bescherming van oude bomen in Roeselare, is een prachtig voorbeeld van burgerparticipatie die bijdraagt aan de leefbaarheid en het karakter van de stad. Het behoud van deze bomen na onze bezwaren in 2019 heeft niet alleen een esthetische waarde, maar draagt ook bij aan de biodiversiteit en biedt een natuurlijke omgeving voor inwoners en bezoekers van het nieuwe stadspark bij het Muntplein.

Het opstellen van een boombeschermingsplan is een belangrijke stap in het waarborgen van de groene infrastructuur van de stad. Wat betreft de naamgeving van het park, zijn we nog op zoek naar constructieve voorstellen dit zou een mooie erkenning zijn voor de inspanningen om deze groene ruimte te behouden. Het is essentieel dat de naam een gevoel van gemeenschapszin en trots weerspiegelt, zonder directe verwijzing naar organisaties, maar eerder naar de unieke kenmerken die het park biedt. Het “Meer bomen park” bijvoorbeeld 😉