Nieuwe bomen in Roeselare

We hebben het gezien. In een aantal centrumstraten werden bomen geplant. Een poging van het Stadsbestuur om de stedelijke ruimte klimaatbestendiger te maken (naast andere ingrepen zoals warmtenet, zonne-energie, overstromingsgebieden, het Moermanpark enz). Wellicht zal men verwijzen naar het Klimaatplan en de Klimaatcoalitie #VANRSL in het kader van de Klimaatswitch #VANRSL.

Dé vraag die onze vzw Meer Bomen In Roeselare zich stelt is of deze graad van ‘verboming’ wel voldoende is en of het allemaal niet veel sneller moet.
Het uitgangspunt bij dit aspect van de Klimaatswitch zou moeten zijn dat de natuur terug in de stad wordt gebracht. Het gaat dus uiteraard over meer dan bomen: groen, water en de bijhorende biodiversiteit moeten garanderen dat de natuur in de stad weerbaar is. Hiervoor is ruimte nodig om zo een klimaatrobuust microklimaat te scheppen. Bij stedenbouwkundige vergunningen voor ‘grote projecten’, en zo zijn er almaar meer, zou de het landschap, de open ruimte centraal moeten staan. De buitenruimte lijkt echter steeds meer bedreigd in plaats van beschermd. Bovendien vragen we ons af of de projecten wel zo klimaatneutraal zijn zoals de bouwheren, projectontwikkelaars pretenderen. Meer nog, wij durven eisen dat deze projecten het micro-klimaat verbéteren ten opzichte van de vroegere situatie. De stad mag geen projecten meer aanvaarden die klimatologisch niet duurzaam zijn. Alleen zo hebben we een stedenbouwkundig beleid dat de stad klimaatneutraal en leefbaar maakt.

Bomen in de stad zijn niet louter esthetisch. Toch lijkt het vaak zo. Veel mensen houden niet van bomen omdat ze ze associëren met vuiligheid. Bladeren, takken, bloesemafval. We kennen de bezwaren. Het moet netjes. Bovendien, volgens de puristen, nemen bomen het licht weg, of het uitzicht. Bomen staan dus steeds te dichtbij…
Bomen in onze straten zijn meestal van de kleinere soort. Traaggroeiend,met een kleine kruin, zodat er niet teveel onderhoud nodig is en ze er een jaar of twintig kunnen blijven staan. En zo zien we er heel veel: boompjes die op zijn, uitgeleefd, kapot door verkeerde snoei of gebrek aan verzorging, ten onder gaand aan weerextremen zoals langdurige droogte.

De fundamentele rol die een boom in de stad zou moeten hebben, namelijk een gunstig micro-klimaat creëren, kan hij in deze omstandigheden niet waarmaken. Bovendien hebben we sowieso meer bomen nodig. Er bestaat genoeg wetenschappelijk onderzoek waarvan de resultaten wereldwijd worden aanvaard. Het percentage bladeroppervlakte dat nodig is om een stad te verkoelen kan worden becijferd. Het aantal koeltezones en hitte-eilanden in een stad kunnen in kaart worden gebracht. Elke stadsbewoner zou op vijf minuten wandelen van zo’n koelteplek moeten kunnen wonen. Niet iedereen heeft een airco (die ook de buitenlucht weer opwarmt). En een efficiëntere airco dan een boom in de stad bestaat niet. Op voorwaarde dat de boom mag uitgroeien tot een volwaardige boom met voldoende bladerdek. Een volgroeide eik heeft ongeveer een hectare bladeroppervlakte. Daarom dat onze vzw Meer Bomen In Roeselare pleit voor toekomstbomen. Bomen met een toekomst. Die mogen blijven staan, uitgroeien, volwassen worden. Uiteraard kunnen die niet overal worden geplaatst. Maar het is de verdomde opdracht voor de stad om plaats te creëren voor dergelijke massieve bomen. Het temperatuurverschil in de zomer is spectaculair als een dergelijke boom in je woonomgeving staat. Het verdampingskoeling effect (adiabatische koeling) zorgt hiervoor. Bovendien is wie in een straat woont met bomen gezonder dan wie in een boomloze straat woont. Wie uitkijkt op groen, op bomen, vindt vlugger zijn mentale rust, komt psychisch makkelijker in balans en ondervindt de fysieke weldaden zoals lagere hartslag en daling van de bloeddruk. Bomen geven rust, ontspanning. Het welbevinden stijgt en de maatschappelijke kost door ziekzijn daalt. Bomen zijn een productiemachine die de atmosfeer in een straat of op een plein leefbaar en gezond houden. Bomen zijn echte klimaatmachines die zonne-energie omzetten in materie die we inademen of eten.

Onze vzw Meer Bomen In Roeselare roept op om de aanplanting van bomen te versnellen en te verruimen. De nieuwe Stedenbouwkundige Verordening die er aankomt moet de klimaatverandering serieus nemen en gebruiken als een van de uitgangspunten voor een doordacht groen en klimaatadaptatief stedenbouwbeleid. Een Bomengordel of Groene Route past in dit concept. We namen deel aan de vormgeving van dit initiatief. Nu hopen maar dat dit gerealiseerd wordt binnen een termijn die redelijk is, gezien de klimaatverandering nog sneller gaat dan voorzien. Te vrezen valt dat de Groene Bomengordel niet voldoende zal zijn. Het moet een en-en verhaal worden. Samen met een gefocust aanplanten van bomen, ook buiten de Gordel, en het bewaren en beschermen van bomen in de stadstuinen in het kerngebied. Misschien kunnen subsidies hiervoor aangewend worden zoals dit ook voor winkels gebeurt om het winkelgebeuren in stand te
houden?

Onze vzw Meer Bomen In Roeselare is bezorgd over de leefbaarheid en de robuustheid van onze stad in deze klimaattransitie. Bovendien merken we dat een grote groep inwoners van de stad helemaal geen inspraak heeft: onze kinderen, de volgende generatie dus. Nochtans wordt hun toekomst het meest bedreigd door de klimaatopwarming. Een baby nu zal zeven maal meer klimaatellende meemaken dan een boomer. Wij roepen ouders, scholen, jeugdbewegingen en andere jongerenorganisaties op om hun stem te laten horen in het klimaatdebat. Immers, we erven de leefwereld van onze kinderen. Als we hen bewust maakten van de schoonheid van de natuur, waarvan we allen deel uitmaken, kunnen wij, volwassenen, hopen op een toekomstige gezonde, groene, klimaatrobuuste stad en bij uitbreiding wereld.